Kim są mistrz i Małgorzata? Bohaterowie powieści
Powieść Michaiła Bułhakowa „Mistrz i Małgorzata” to dzieło nieodłącznie związane z jego tytułowymi postaciami, których losy i charakterystyka stanowią trzon literackiej opowieści. Mistrz i Małgorzata bohaterowie to nie tylko para kochanków, ale przede wszystkim symbole dwóch fundamentalnych sił – twórczości artystycznej i miłości, które w świecie powieści zderzają się z cynizmem, władzą i wszechobecnym złem. Ich historia, splatająca się z wątkami biblijnymi i fantastycznymi, pozwala na głębsze zrozumienie złożoności ludzkiej natury, wolności artystycznej oraz nieprzemijającej siły uczuć. To właśnie przez pryzmat ich doświadczeń czytelnik odkrywa uniwersalne prawdy o walce dobra ze złem i odpowiedzialności moralnej.
Mistrz: artysta i jego losy
Mistrz, choć nie znamy jego prawdziwego imienia, jest postacią niezwykle tragiczną i zarazem symboliczną. To artysta, pisarz, który poświęcił swoje życie stworzeniu monumentalnego dzieła – powieści o Poncjuszu Piłacie. Jego losy w Moskwie lat 30. XX wieku są odzwierciedleniem trudnej sytuacji twórców w totalitarnym państwie, gdzie wolność artystyczna była surowo ograniczana. Krytyka jego powieści, która nie wpisywała się w obowiązujące kanony, doprowadziła go do załamania nerwowego i ostatecznie trafił do szpitala psychiatrycznego. Tam, w odosobnieniu, pogrąża się w rozpaczy, odrzucając swoje dzieło i tracąc wiarę w jego sens. Jego historia pokazuje, jak ważne jest wsparcie i zrozumienie dla twórców, a także jak niszczycielska może być krytyka pozbawiona empatii i szacunku dla indywidualności. Mistrz, mimo swojego upadku, pozostaje symbolem niezłomności ducha artystycznego, który nawet w najtrudniejszych warunkach dąży do prawdy i piękna.
Małgorzata: symbol miłości i poświęcenia
Małgorzata, żona zamożnego człowieka, stanowi uosobienie miłości bezgranicznej, wiernej i odważnej. Jej życie, początkowo uporządkowane i komfortowe, nabiera nowego sensu, gdy poznaje Mistrza. Ta niezwykła więź staje się dla niej siłą napędową, która pozwala jej przeciwstawić się konwenansom i poświęcić wszystko dla ukochanego. Kiedy Mistrz trafia do szpitala psychiatrycznego, Małgorzata jest gotowa na wszystko, by go odzyskać. W tym celu zawiera pakt z diabłem, stając się gospodynią balu u szatana. Jej determinacja i gotowość do wyrzeczeń ukazują potęgę poświęcenia, które jest w stanie pokonać nawet największe przeszkody. Małgorzata symbolizuje nie tylko romantyczną miłość, ale także siłę kobiety, która potrafi walczyć o swoje szczęście i szczęście ukochanej osoby, nawet wbrew przeciwnościom losu i w obliczu sił nadprzyrodzonych.
Woland i jego świta: goście z zaświatów
Przybycie Wolanda i jego niezwykłej świty do Moskwy jest katalizatorem wydarzeń, które wstrząsają tym miastem i jego mieszkańcami. Te postacie z zaświatów, pełne demonicznej energii i specyficznego poczucia humoru, wprowadzają chaos, ale jednocześnie ujawniają ukryte słabości i hipokryzję moskiewskiego społeczeństwa. Ich działania, choć często okrutne i zabawne, mają głębszy sens – są formą sądu nad ludzkimi grzechami i słabościami.
Woland – szatan, filozof, sędzia
Woland, czyli szatan, w powieści Bułhakowa jawi się jako postać niezwykle złożona. Nie jest on typowym władcą piekła, lecz raczej filozofem i sędzią, który przybywa do Moskwy, by obserwować ludzkie zachowania i dokonywać swoistego rozrachunku. Jego przybycie jako profesora czarnej magii jest pretekstem do organizacji wielkiego balu, który staje się areną do ukazania prawdziwej natury ludzkiej. Woland, mimo swojej demonicznej natury, okazuje się być istotą kierującą się swoistym kodeksem moralnym. Nie jest on bezlitosnym katem, lecz raczej siłą, która przywraca równowagę, karząc niegodziwych i nagradzając tych, którzy zasłużyli na spokój lub światłość. Jego działania często wykraczają poza zwykłe pojmowanie dobra i zła, stając się lustrem, w którym odbijają się ludzkie przywary i cnoty.
Behemot, Korowiow, Azazello i Hella – barwne postacie
Świta Wolanda to galeria barwnych i niezapomnianych postaci, które dodają powieści dynamiki i groteski. Behemot, ogromny czarny kot o ludzkich manierach, jest źródłem wielu komicznych sytuacji i dowcipów, ale jednocześnie potrafi być groźny. Korowiow, zwany Fagotem, to demon chaosu, mistrz intrygi i manipulacji, który z łatwością wprowadza zamęt w szeregi moskiewskiej elity. Azazello, demon-zabójca, budzi postrach swoim wyglądem i bezwzględnością, ale jednocześnie jest narzędziem w rękach Wolanda do wykonywania bardziej drastycznych zadań. Hella, piękna wiedźma, stanowi dopełnienie tej demonicznej gromady, dodając jej uroku i tajemniczości. Razem tworzą zgraną ekipę, która z lubością bawi się ludzkimi słabościami i doprowadza do ujawnienia ukrytych sekretów. Ich obecność w Moskwie sprawia, że zwykła historia zamienia się w surrealistyczną podróż przez świat fantastyki.
Pozostali bohaterowie w Moskwie
Oprócz tytułowych bohaterów i szatańskiej świty, w powieści pojawia się szereg innych postaci, które odgrywają kluczową rolę w rozwoju fabuły i ukazaniu realiów moskiewskiego życia lat 30. XX wieku. Ich losy i przemiany stanowią ważny element satyrycznego obrazu społeczeństwa, a także podkreślają uniwersalne tematy poruszane przez Bułhakowa.
Iwan Bezdomny i jego przemiana
Iwan Bezdomny, młody i początkujący poeta, jest jednym z pierwszych, którzy zetknęli się z Wolandem i jego świtą. Jego początkowe, ateistyczne poglądy, podsycane przez ideologiczne założenia związku literatów, zostają brutalnie skonfrontowane z siłami nadprzyrodzonymi. Po spotkaniu z szatanem i jego towarzyszami, Iwan doświadcza głębokiego wstrząsu psychicznego, który prowadzi go do szpitala psychiatrycznego. Tam jednak, wbrew oczekiwaniom, zaczyna rewidować swoje poglądy. W szpitalu poznaje Mistrza, co staje się dla niego przełomowym momentem. Jego przemiana z naiwnego poety w człowieka poszukującego prawdy i sensu, staje się metaforą możliwości odrzucenia dogmatów i otwarcia się na nowe, często trudne do zrozumienia, rzeczywistości.
Michaił Aleksandrowicz Berlioz – tragiczny los
Michaił Aleksandrowicz Berlioz, przewodniczący Związku Literatów, jest postacią reprezentującą cyniczną i samouwielbiającą się elitę literacką tamtych czasów. Jego tragiczny los staje się dowodem na to, że nawet osoby posiadające władzę i wpływy nie są w stanie uciec przed przeznaczeniem, zwłaszcza gdy w grę wchodzą siły nadprzyrodzone. Berlioz ginie w wyniku przepowiedni Wolanda – jego głowa zostaje odcięta przez tramwaj. Ten dramatyczny incydent, będący połączeniem realizmu i fantastyki, podkreśla bezsilność człowieka wobec nieuchronności losu i pokazuje, że nawet najbardziej zagorzali ateiści mogą zostać skonfrontowani z istnieniem sił wyższych. Jego śmierć stanowi symboliczny początek chaosu, jaki Woland i jego świta wprowadzają do moskiewskiego świata.
Postacie biblijne i ich symbolika
Wątki biblijne w „Mistrzu i Małgorzacie” nie są jedynie ozdobnikiem, ale integralną częścią narracji, nadającą jej uniwersalny wymiar. Postaci z Ewangelii, przedstawione w powieści Mistrza, stają się lustrem dla wydarzeń w Moskwie, a ich symbolika pozwala na głębsze zrozumienie uniwersalnych dylematów moralnych i egzystencjalnych.
Poncjusz Piłat i jego dylematy
Poncjusz Piłat, prokurator Judei, jest postacią kluczową w powieści Mistrza. Jego dylematy moralne związane z procesem Jeszui Ha-Nocri ukazują wewnętrzną walkę człowieka odpowiedzialnego za losy innych. Mimo że Piłat zdaje sobie sprawę z niewinności Jeszui, pod wpływem nacisków politycznych i strachu przed utratą władzy, skazuje go na śmierć. Jego postawa symbolizuje kompromis, jaki człowiek czasem musi zawrzeć z własnym sumieniem, by przetrwać w świecie pełnym intryg i nacisków. Historia Piłata jest przypomnieniem o odpowiedzialności za podejmowane decyzje i ich konsekwencjach, które mogą ciążyć przez wieki. Jego postać jest przykładem tego, jak wiara i wątpliwości mogą kształtować ludzkie życie.
Jeszua Ha-Nocri – głos miłości
Jeszua Ha-Nocri, postać wzorowana na Jezusie Chrystusie, jest w powieści przedstawiony jako wędrowny filozof, głoszący miłość i przebaczenie. Jego nauki, proste i pełne empatii, stanowią kontrast dla cynizmu i hipokryzji otaczającego go świata. Jeszua wierzy w dobroć człowieka i w możliwość przemiany, a jego postawa jest uosobieniem czystości i niewinności. Jego skazanie na śmierć przez Poncjusza Piłata jest tragicznym dowodem na to, jak często świat odrzuca to, co szlachetne i piękne. Jeszua Ha-Nocri stanowi symbol nadziei i duchowej siły, przypominając o tym, że nawet w obliczu największego cierpienia, można zachować wiarę w dobro i miłość.
Dodaj komentarz